Viết về Thủy tổ dòng họ Nguyễn (làng Dương an)

Viết về Thủy tổ dòng họ Nguyễn (làng Dương an)

Dòng họ là một hiện tượng lịch sử- xã hội mang tính phổ biến toàn nhân loại. Từ khi xã hội loài người chưa phân chia giai cấp, đã có dòng họ. Sau này khi loài người phát triển đến giai đoạn nhà nước tự tiêu vong, lúc đó dòng họ với tư cách là sự liên tục giữa ông cha và con cháu vẫn tồn tại. 

Nói về họ Nguyễn Việt Nam hiện đã có bề dày lịch sử lâu đời nhất ở đất nước Việt Nam. Bao người con của họ Nguyễn đã có công dựng nước, giữ nước, mở mang bờ cõi và làm rạng ranh nước Việt Nam này. Theo Bách khoa toàn thư 2011, họ Nguyễn là tên họ phổ biến nhất của người Việt, khoảng 40% dân số Việt Nam mang họ này. 

Vào khoảng năm 1705, vị thủy tổ của dòng họ Nguyễn phát tích từ Nghê an vốn dòng dõi Hàn nho. học hành giỏi, nên đã thiên cư trên suốt chặng đường thiên lý đến vùng đất Bình định này. đó là ông Nguyễn Văn Trực, sinh ngày 25/10/1675 tại làng Quỳnh đôi, huyện Quỳnh lưu, tỉnh Nghệ an. Ông học giỏi, đậu cử nhân nhưng nhà nghèo nên phải đi dạy học làm kế sinh nhai để lo cho gia đình và phụng dưỡng cha mẹ. Vợ ông là bà Phan thị Mỹ Nương, con nhà Nho, tính hiền lành, đảm đang. Khi cha mẹ mất, ông ở nhà cữ tang 3 năm. Sau đó ông đưa vợ con vào Bình định ở làng Phú Lạc, huyện Tây sơn ngày nay để mưu sự định bá đồ vương và dạy học để chờ thời cuộc. 

Đến đời ông Nguyễn Văn Châu, họ Nguyễn định cư ở Phú Lạc, huyện Tây Sơn được 4 đời. Đến đời ông Nguyễn VănTrương (là đời thứ 5) thì chuyển về làng Dương an, huyện Tuy phước, tỉnh Bình định định cư và lạc nghiệp từ đó đến nay. 

Sinh thời cụ Trương đi lính kinh (giống lính bộ binh ngày nay), ông có học hành và biết chữ nghĩa nên được lưu lại và làm trong kinh thành Huế. Ông bị bệnh và mất tại Huế. Khi cụ qua đời, được đưa cụ về an táng tại núi Sơn triều, thôn Vạn Mỹ (nay là xã Phước lộc, Tuy Phước). Vợ cụ Trương là bà Đào thị Khả (ngày tháng năm sinh không rõ). Ngày kỵ 9/3 qua đời được an táng tại đầu cầu ông Gấm phái tây khoảng 100m nay thuộc thôn An sơn, xã Phước an, huyện Tuy phước. Theo lời truyền khẩu cụ bà là dòng họ của ông Đào trung Hòa, xóm Đạo thôn An Sơn, xã Phước an nhưng không có văn tự giấy tờ gì còn lại đến nay để xác minh. 

Sinh thời cụ Tổ dốc tâm dạy con cháu tu thân lập đức chăm chỉ làm ăn. Một phần lo thực tế, một phần lo tinh thần cho đời nối tiếp dòng dõi vẻ vang. Ông bà có cả thảy 5 người con : 

1- Nguyễn Văn Thạnh 

2- Nguyễn Văn Phúc 

3- Nguyễn Văn Quy 

4- Nguyễn Văn Tập 

5- Nguyễn Thị Tề 

----------------------------------------------------------------------------------------- 

Ông có công khai phá ruộng đất cả một vùng rộng lớn ở làng Dương an và hướng dẫn con cháu làm ăn khá giả. Nổi bật trong các con ông có ông Nguyễn Văn Quy (Bá hộ Bốn) là một trong những người giàu nhất làng Dương an bấy giờ. Hoặc như ông Nguyễn Văn Truyền có công lớn trong việc lập đình Dương an, vì ông đã tự sung trên 2000 mét vuông đất để làm đình Dương an. Xét công lao của cụ tổ ta quá lớn lao, mong sao con cháu sau này kế thừa tiép tục làm rạng rỡ dòng họ Nguyễn này ! 

 Tài liệu được lược trích  từ : "Gia phả tộc Nguyễn" do Ô. Nguyễn Thông (Đời thứ 10 ghi chép)